آشنایی با خواص درمانی گیاه پونه

آشنایی با خواص درمانی گیاه پونه

پونه از جمله گیاهان پایایی است که در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی به میزان چشمگیر کشت می‌شود و خواص درمانی آن از مدت‌ها پیش شناخته شده است و مصارف پزشکی متعددی دارد.

پونه از خانواده نعناع است و ترکیب اصلی موجود در این گیاه، اسانس روغنی فرار یا روغن منتول است. به علاوه در اعضای این گیاه مقداری تانن، مواد رزینی و قند نیز وجود دارد و حاوی مقدار زیادی ویتامین است. 

گیاه پونه در فصل گرما می‌روید، اما سایه روشن را بهتر می‌تواند تحمل کند. 

این گیاه در خاک‌های مرطوب و غنی از مواد آلی مانند کود برگ به خوبی رشد می‌کند. با گیاه پونه می‌توان یک دم کردهٔ گیاهی فوق العاده تهیه نمود. برای تهیهٔ یک فنجان دم کردهٔ این گیاه، یک قاشق غذاخوری سرخالی از برگ یا گل پونهٔ تازه و یا یک قاشق چای خوری برگ پونه خشک شده را در چای صاف کن درون یک لیوان ریخته و یک فنجان آب در حال جوش را روی آن بریزید. اجازه دهید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد و رنگ چای در بیاید. اگر دوست داشتید می‌توانید آن را کمی شیرین کنید. 

پونه کوهی از بهترین گیاهان تقویت‌کننده به شمار می‌رود. مصرف پونه کوهی عملکرد روده‌ها را منظم می‌کند، درد معده و بی‌اشتهایی را تسکین می‌دهد و برای ناراحتی‌های کبدی بسیار موثر است.

همچنین دم کرده پونه برای اسهال، اسهال خونی و اسهال‌های باسیلی و همچنین ناراحتی‌های عصبی و اختلالات گوارشی مفید و موثر است.

دم‌کرده پونه در عین حال تقویت‌کننده خوبی برای معده است. اگر گاهی پس از صرف غذا در معده احساس سنگینی نمودید و یا به اصطلاح ترش کردید می توانید از این دم‌کرده استفاده کنید.

در مصر باستان پونه را برای رفع مشکلات سوء‌هاضمه، کشت و مصرف می‌کردند. علاوه بر این در رم و یونان باستان نیز از پونه برای تسکین دردهای شکمی استفاده می‌کردند.

پونه طعمی خوشایند دارد و به همین خاطر معمولا در آشپزخانه و برای تولید نوشیدنی‌های طعم‌دار مصرف می‌شود. این گیاه حاوی ویتامین‌های A و C همچنین چندین ماده معدنی است و برخی از خواص درمانی این گیاه در بررسی‌های پزشکان تایید شده است.

از دیگر خواص پونه می‌توان به حفظ بدن در مقابل ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا اشاره کرد چراکه مصرف آن باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.

استفاده از ترکیب عصاره پونه با آب می‌تواند در تسکین مشکلات پوستی همچون جوش و خشکی پوست موثر باشد.

علاوه بر اینها مصرف پونه به کاهش مشکلات گوارشی و درمان سندرم روده تحریک‌پذیر کمک می‌کند و نتایج یک مطالعه جدید در مورد خواص کپسول عصاره پونه نشان داده است که مصرف این عصاره می‌تواند به کاهش چشمگیر علائم سندرم روده تحریک‌پذیر منجر شود.

از دیگر خواص پونه درمان گرفتگی عضلانی و حالت تهوع ناشی از عادت ماهانه در زنان است.

استشمام رایحه پونه یکی از روش‌های موثر برای افزایش سطح انرژی بدن و نشاط‌ آور است. همچنین مصرف عصاره این گیاه می‌تواند به درمان انواع خاصی از سردردهای خفیف کمک کند.

در واقع «منتول»، از ترکیبات اصلی موجود در پونه است که اگر روی پوست مالیده شود می‌تواند تا حدی در تسکین دردهای خفیف موثر باشد.

برگ‌ها و گل‌های پونه و همچنین ساقه‌های آن می‌توانند جایگزین مناسبی برای بسیاری از آنتی بیوتیک‌ها باشند. این گیاه همچنین بادشکن، معرق، مدر و محرک نیز می‌باشد. 

از دم کردهٔ این گیاه برای درمان سرماخوردگی، زکام، سردرد‌ها، مشکلات گوارشی، کم کردن تب خفیف، تسکین گلودرد و برای بهبود نفخ شکم، حالت تهوع، و بی‌خوابی استفاده می‌شود. 

پونه را به عنوان تحریک کننده تولید صفرا نیز می‌شناسند. 

تزریق عصارهٔ پونه به موش‌های آزمایشگاهی نشان داد که این گیاه دارای خواص آرام بخشی خوبی است. 

عصارهٔ پونه دارای خاصیت تسکین دهندهٔ درد نیز می‌باشد. 

در محیط آزمایشگاه دیده شد که عصارهٔ پونه در مقابل ویروس تب خال، ویروس آنفلوآنزا، بیماری نیوکاسل و ویروس‌های مختلف دیگر فعال است. 

به گفته ابو علی سینا تندی و تلخی که پونه دارد بسیار نرم‌کننده است و بویژه پونه کوهی در نرمش دادن موثر‌تر از جویباری است. خون را به سوی پوست می‌کشد و قرحه‌آور است. پونه عرق ریز است و بسیار گرمی‌بخش. مواد را از ژرفای تن جذب می‌کند. تکه‌کننده و خشکاننده و گرم‌کننده است. 

هر پونه‌ای و بویژه پونۀ کوهی بی‌اشتهایی و ضعف معده را هم از بین می‌برد و سکسکه را تسکین می‌دهد. پونه که زداینده و باز کننده و نرم‌کننده مواد صفرایی و سودایی است، خودش و آب‌پزش در علاج یرقان مفید است. اگر بیمار یرقانی خود را با آب پز و پونۀ کوهی شستشو دهد عرق کند و سود بیند و اگر پونه را با انجیر خورند داروی استسقا است.